Η διαφορά μεταξύ ενός ήρωα και ενός εγκληματία είναι πολλές
φορές δυσδιάκριτη. Αυτό μας αποδεικνύει και ο μύθος του Ρομπέν των δασών, ενός
ανθρώπου που έκλεβε μεν από τους πλούσιους, τα χάριζε όμως στους φτωχούς. Ήρωας
ή εγκληματίας; Εξαρτάται από ποια σκοπιά το βλέπεις. Το ίδιο συμβαίνει και με
τον θρύλο της Libertatia,
ενός νησιού πειρατών στην Μαδαγασκάρη. Οι «κακοί» πειρατές είχαν δημιουργήσει
εκεί μια ουτοπική κοινωνία έξω από το πλαίσιο των εκμεταλλευτικών σχέσεων που
διαμορφώνονταν στο μεταίχμιο μεταξύ της φεουδαρχίας και του καπιταλισμού. Οι
πειρατές φυσικά διώχθηκαν ως εγκληματίες, είναι όμως εγκληματικό να αναζητάς
μια άλλη ζωή σε καλύτερες συνθήκες;
Σε μια ταξική κοινωνία, όπου τα συμφέροντα των φτωχών και
πολλών διαφέρουν από αυτά των λίγων πλούσιων, είναι λογικό και αναμενόμενο οι
ανθρώπινες πράξεις να γίνονται αντιληπτές διαφορετικά, ανάλογα με την θέση του
καθενός στην παραγωγική διαδικασία. Η εξουσία όμως είχε βρει έναν τρόπο, πέρα
από την τρομοκρατία και την συνεχή προπαγάνδα, να δημιουργεί εγκληματίες και να
τους αφαιρεί τον τίτλο του ήρωα. Στο Φαρ Ουέστ γέμιζε τις πόλεις με αφίσες
καταζητούμενων, στα λιμάνια γέμιζε τις εισόδους με κρεμασμένους πειρατές, στις
πλατείες έκαιγε δημοσίως «αμαρτωλούς» στην πυρά. Έκανε τα πρόσωπα τους σύμβολα
του εγκλήματος και της κακίας. Η ίδια τακτική εφαρμόζεται από το κράτος και
σήμερα. Η παράνομη δημοσιοποίηση των φωτογραφιών των οροθετικών γυναικών ή των
προσώπων των ξυλοκοπημένων συλληφθέντων του Βελβεντού δεν είναι τυχαία
γεγονότα. Είναι η απεγνωσμένη προσπάθεια να ταυτιστεί η αντίληψη του μέσου
ανθρώπου σε σχέση με το έγκλημα και την αδικία με την αντίληψη της εξουσίας. Να
πείσει ότι άνθρωποι που βασανίζονται ή που ληστεύουν τους ληστές των τραπεζών
δεν είναι ήρωες, αλλά εχθροί.
Οι καταπιεζόμενες πλειοψηφίες όμως δεν είναι πλαστελίνη πάνω
στην οποία μπορούν να διαμορφώνουν ό,τι θέλουν οι εκάστοτε εξουσίες. Μπορούν να
δημιουργήσουν τους δικούς τους ήρωες, να πολεμήσουν τις κυρίαρχες αφηγήσεις, να
αποτινάξουν τα εχθρικά προς αυτές ιδεολογήματα. Είναι πάρα πολλές οι ιστορίες –
ψεύτικές ή αληθινές – ανθρώπων που πολεμούν με παράνομο τρόπο τους
εκμεταλλευτές για το κοινό καλό. Οι κοινωνίες πάντοτε μπορούσαν και μπορούν να
γράφουν την δική τους ιστορία σε αντιπαραβολή με τις πλαστές εικόνες των
κυρίαρχων. Οι φωτογραφίες του Κώστα Σακκά που κυκλοφορούν τις τελευταίες μέρες
στο διαδίκτυο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ηρωοποίησης και
συμβολοποίησης ενός αγωνιστή. Παράνομα κρατούμενος από τις αρχές ουσιαστικά
μόνο λόγω ιδεολογικών πεποιθήσεων, ο Σακκάς δεν είναι παρά ένας ακόμα άνθρωπος,
ο οποίος είχε την ατυχία να πέσει στα χέρια της άδικης και αδίστακτης κρατικής
εξουσίας. Ο πόλεμος ενάντια σε αυτήν με όλα τα μέσα, ακόμα και με τα δικά της,
είναι ο μόνος δρόμος για την νίκη. Ας γίνουν όλοι οι αγωνιστές, ο Σακκάς, ο
Γιώργος και ο Βασίλης της Χαλκιδικής και οποιοσδήποτε άλλος «αιχμαλωτιστεί» σε
έναν πόλεμο που ολοένα και οξύνεται πρόσωπα- σύμβολα που θα δίνουν ελπίδα και
θα αποτελούν τους ήρωες των δικών μας αφηγήσεων. Αυτοί χρειάζονται εγκληματίες
για να μείνουν στην εξουσία. Εμείς όμως δεν χρειαζόμαστε ούτε εγκληματίες ούτε
ήρωες. Χρειαζόμαστε απλά ανθρώπους που αγωνίζονται για ένα καλύτερο μέλλον.
Αγωνιστικά δίπλα σας,
Χάρι Χάλερ
